Stypendia - wskazówki

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 20 czerwca 2010 r. o sporcie jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia dla osób fizycznych za osiągnięte wyniki sportowe.

Stypendia lub nagrody dla trenerów prowadzących szkolenie zawodników osiągających wysokie wyniki sportowe w międzynarodowym współzawodnictwie sportowym lub w krajowym współzawodnictwie sportowym mogą być przyznawane przez jednostki samorządu terytorialnego i finansowane z budżetu tych jednostek.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów sportowych, nagród i wyróżnień, o których mowa w ust. 1 i 2, biorąc pod uwagę znaczenie danego sportu dla tej jednostki samorządu terytorialnego oraz osiągnięty wynik sportowy.

Przepis ten nakłada na radę miejską obowiązek podania w uchwale rady gminy konkretnego sposobu ustalania wysokości stypendium oraz nagrody, jakie może uzyskać osoba osiągająca określony wynik sportowy, biorąc pod uwagę, jakie znaczenie dla jednostki samorządu terytorialnego ma dany sport oraz osiągnięty wynik sportowy, a także sposobu ustalania wysokości nagród pieniężnych, jakie mogą uzyskać trenerzy oraz inne osoby wyróżniające się osiągnięciami w działalności sportowej, biorąc pod uwagę, jakie znaczenie dla danej społeczności lokalnej ma dane osiągnięcie.

Z upoważnienia ustawowego wynika, że jego celem jest jasne określenie w uchwale, jakie stypendium, nagrodę czy też nagrodę pieniężną może uzyskać dany zawodnik osiągając określony wynik sportowy, trener czy też inne osoby wyróżniające się osiągnięciami w działalności sportowej, wiedząc przy tym, jakie znaczenie dla gminy ma dany sport.

Analiza stosowania ww. przepisów wskazuje, że częstokroć jednostki samorządu terytorialnego (JST) w sposób nieuprawnionych ustalają w swoich uchwałach dodatkowe warunki, jakie muszą spełniać osoby ubiegające się o przyznanie stypendium sportowego. Dla przykładu można wskazać, że JST ustalają takie warunki jak np. wymóg przynależności do klubu sportowego, wymóg posiadania licencji, przynależność do określonej kategorii wiekowej (np. junior, młodzieżowiec), zgłaszanie wniosków o przyznanie stypendium tylko przez kluby sportowe, uzyskanie pozytywnej opinii polskiego związku sportowego (por. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Rzeszowie z dnia 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt II SA/Rz 1786/16).

Uzależnienie prawa do stypendium od przynależności do klubu sportowego działającego na obszarze gminy nie mieści się w granicach upoważnienia ustawowego do stanowienia uchwały, a w konsekwencji istotnie narusza art. 31 ust. 3 ustawy o sporcie jak również art. 94 Konstytucji RP. Podobnie należy odnieść się do wprowadzania przez JST innych ograniczeń. Przegląd dostępnych orzeczeń sądowych wskazuje, że praktyka wprowadzania nieuprawnionych ograniczeń jest bardzo częsta, a uchwały JST są bardzo często uchylane przez wojewódzkie sądy administracyjne (np. orzeczenia: II SA/Bd 1462/16, III SA/Gl 1206/16, III SA/Gd 1126/16, III SA/Gd 1109/16, itp.).

FTS zachęca zawodników do wnikliwej analizy przepisów (uchwał JST), na podstawie których możliwe jest ubieganie się o przyznanie stypendium sportowego. W przypadku, gdy przepisy te budzą wątpliwości lub np. odmówiono przyznania stypendium, sportowego zasadne jest zasygnalizowanie tego faktu FTS. Federacja nie posiada instrumentów prawnych na podstawie których może wpływać na decyzje JST, niemniej może zasugerować praktyczne rozwiązanie sprawy lub rekomendować podstawy prawne do przeciwdziałania nieprawidłowym decyzjom podejmowanym przez jednostki samorządu terytorialnego.